आजच्या युगात आपण तंत्रज्ञानाने जोडले गेलो आहोत, पण मनाने एकमेकांपासून दूर जात आहोत. वाढती स्पर्धा, नातेसंबंधातील ताण आणि मानसिक आजारांचे प्रमाण पाहता, आज समाजाला व्यावसायिक समुपदेशकांची (Professional Counselors) जितकी गरज आहे, तितकी पूर्वी कधीही नव्हती. पण, केवळ इच्छा असून चालत नाही; त्यासाठी लागते योग्य शिक्षण, शास्त्रशुद्ध तंत्र आणि संवेदनशीलता.
‘संवेदन’ (Sanvedan) संस्थेचा ‘Counseling Psychology Self Pace Course‘ हा केवळ एक अभ्यासक्रम नाही, तर ती एक अशी चळवळ आहे जी तुम्हाला एक उत्तम माणूस आणि एक यशस्वी प्रोफेशनल बनवण्यासाठी डिझाइन केली आहे.
१. समुपदेशन: काळाची गरज आणि एक प्रतिष्ठा देणारे करिअर
काही वर्षांपूर्वी ‘मानसिक आरोग्य’ या विषयावर बोलणे टाळले जात असे. मात्र, आता परिस्थिती बदलली आहे. कॉर्पोरेट क्षेत्र असो किंवा शिक्षण क्षेत्र, समुपदेशकाची भूमिका अत्यंत महत्त्वाची ठरत आहे.
- व्याप्ती: आज शाळांमध्ये ‘स्कूल कौन्सिलर’, कंपन्यांमध्ये ‘एम्प्लॉई वेलनेस एक्सपर्ट’ आणि स्वतंत्र प्रॅक्टिस करणाऱ्या ‘लाईफ कोचेस’ना मोठी मागणी आहे.
- प्रतिष्ठा: इतरांच्या दुःखावर फुंकर घालणे आणि कोणाचे तरी घर किंवा आयुष्य उद्ध्वस्त होण्यापासून वाचवणे, यापेक्षा मोठे समाधान दुसरे नाही.
- आर्थिक स्थिरता: अनुभवानुसार या क्षेत्रात आर्थिक कमाईच्या संधीही उत्तम आहेत.
२. ‘संवेदन’च्या कोर्सचा सखोल अभ्यासक्रम: तुम्ही नेमके काय शिकणार?
अनेक कोर्सेस फक्त वरवरची माहिती देतात, पण ‘संवेदन’मध्ये आम्ही मुळाशी जातो. या कोर्समध्ये खालील महत्त्वाच्या घटकांचा समावेश आहे:
अ) मानसशास्त्राचा पाया (Foundations of Psychology)
कोणताही बदल घडवण्यासाठी आधी मानवी मन कसे कार्य करते, हे समजून घेणे आवश्यक आहे. भावनांचा उगम, विचार करण्याची पद्धत आणि वागण्यामागील कारणे यांचा आपण सखोल अभ्यास करतो.
ब) प्रभावी संवाद कौशल्ये (Micro-skills of Counseling)
समुपदेशन म्हणजे फक्त ‘बोलणे’ नाही, तर ते ‘ऐकणे’ आहे.
- Active Listening: समोरच्याचे न बोललेले शब्द कसे ओळखायचे?
- Paraphrasing: समोरच्याच्या भावनांना योग्य शब्दांत आरसा कसा दाखवायचा?
- Questioning: योग्य वेळी, योग्य प्रश्न विचारून व्यक्तीला स्वतःच्या उत्तरापर्यंत कसे नेयचे?
क) आधुनिक थेरपी आणि तंत्रे (Modern Therapeutic Approaches)
आम्ही तुम्हाला जागतिक स्तरावर वापरल्या जाणाऱ्या पद्धती शिकवतो:
- CBT (Cognitive Behavioral Therapy): नकारात्मक विचारसरणी कशी बदलायची?
- REBT (Rational Emotive Behavior Therapy): भावनांवर नियंत्रण मिळवून तर्कशुद्ध विचार कसा करायचा?
- Client-Centered Therapy: व्यक्तीला केंद्रस्थानी ठेवून त्याला आधार कसा द्यायचा?
३. मराठीतून शिक्षण: ही आमची ताकद आहे!
मानसशास्त्रातील अनेक संज्ञा इंग्रजीमध्ये कठीण वाटू शकतात. उदा. ‘Empathy’ किंवा ‘Cognitive Distortion’. जेव्हा आपण हे आपल्या मातृभाषेतून म्हणजेच मराठीतून शिकतो, तेव्हा संकल्पना थेट काळजाला भिडतात.
- सोपी भाषा: क्लिष्ट व्याख्यांऐवजी दैनंदिन उदाहरणांचा वापर.
- सांस्कृतिक संदर्भ: भारतीय समाज आणि कुटुंब व्यवस्था लक्षात घेऊन उदाहरणे दिली जातात, ज्यामुळे शिक्षण अधिक व्यावहारिक होते.
४. डॉ. राजेंद्र बर्वे आणि अनुभवी मार्गदर्शक
कोणताही कोर्स हा त्याच्या मार्गदर्शकांवरून ओळखला जातो. ‘संवेदन’मध्ये तुम्हाला मार्गदर्शन मिळते ते म्हणजे डॉ. राजेंद्र बर्वे यांचे, जे महाराष्ट्रातील प्रख्यात मानसोपचारतज्ज्ञ आणि लेखक आहेत. त्यांच्या ३०-४० वर्षांच्या अनुभवाचा अर्क तुम्हाला या कोर्समध्ये मिळतो. पुस्तकी ज्ञानापेक्षा ‘क्लिनिकल अनुभव’ किती महत्त्वाचा असतो, हे तुम्हाला इथे शिकायला मिळते.
५. कोर्सची वैशिष्ट्ये आणि विद्यार्थ्यांचे फायदे
| वैशिष्ट्य | फायदा |
| ऑनलाईन स्वरूपात उपलब्ध | तुम्ही घरबसल्या, नोकरी सांभाळून तुमच्या वेळेनुसार शिकू शकता. |
| लाईफटाइम एक्सेस | एकदा कोर्स घेतला की तुम्हाला त्याचे लेक्चर्स पुन्हा पुन्हा पाहता येतात. |
| प्रमाणपत्र (Certification) | कोर्स पूर्ण केल्यावर तुम्हाला प्रतिष्ठित प्रमाणपत्र मिळते, जे तुमच्या नोकरीसाठी उपयुक्त ठरेल. |
| समुदायाचा पाठिंबा | संवेदनच्या विद्यार्थ्यांच्या कम्युनिटीमध्ये सामील होऊन तुम्ही इतरांशी चर्चा करू शकता. |
६. समुपदेशन शिकल्यामुळे तुमच्या वैयक्तिक आयुष्यात होणारे बदल
हा कोर्स केवळ नोकरीसाठी नाही. याचे तुमच्या वैयक्तिक आयुष्यावरही सकारात्मक परिणाम होतात:
- स्वयं-जाणीव (Self-Awareness): तुम्ही स्वतःला अधिक चांगल्या प्रकारे ओळखू लागता. तुमच्या रागावर, तणावावर नियंत्रण मिळवता येते.
- नातेसंबंध सुधारणे: जोडीदार, मुले किंवा मित्र यांच्याशी संवाद साधताना तुम्ही अधिक समजूतदार होता.
- निर्णयक्षमता: संकटाच्या काळात शांत राहून योग्य निर्णय घेण्याची क्षमता विकसित होते.
७. करिअरच्या विविध वाटा (Job Opportunities)
हा कोर्स पूर्ण केल्यानंतर तुम्ही खालील क्षेत्रांत काम करू शकता:
- शाळा आणि महाविद्यालये: विद्यार्थ्यांचे करिअर आणि वैयक्तिक समस्या सोडवण्यासाठी.
- कौटुंबिक न्यायालये (Family Courts): घटस्फोटाचे प्रमाण कमी करण्यासाठी आणि समेट घडवण्यासाठी.
- NGOs: सामाजिक संस्थांमध्ये पीडित महिला किंवा मुलांसाठी काम करणे.
- स्वतंत्र प्रॅक्टिस: तुमचे स्वतःचे समुपदेशन केंद्र सुरू करणे.
- कॉर्पोरेट ट्रेनर: कंपन्यांमध्ये कर्मचाऱ्यांच्या मानसिक आरोग्यासाठी सत्रांचे आयोजन करणे.
व्यावसायिकरीत्या स्वतःचे केंद्र सुरू करण्यासाठी येथे क्लिक करा
८. वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ)
- १. यासाठी मानसशास्त्राची पदवी असणे आवश्यक आहे का? नाही. जर तुम्हाला या विषयाची आवड असेल, तर तुम्ही कोणत्याही शैक्षणिक पार्श्वभूमीतून आला असाल तरी हा कोर्स करू शकता.
- २. कोर्स किती दिवसांचा आहे? हा ‘Self-paced‘ कोर्स आहे, म्हणजेच तुम्ही तुमच्या वेगाने पूर्ण करू शकता. साधारणपणे 6 ते 12 महिने यात मास्टर होण्यासाठी पुरेसे आहेत.
- ३. प्रमाणपत्र कुठे वापरता येईल? हे प्रमाणपत्र तुम्ही तुमच्या क्लिनिकमध्ये लावू शकता किंवा नोकरीसाठी तुमच्या ‘Resume’ मध्ये जोडू शकता.
९. निष्कर्ष: आजच बदलाची सुरुवात करा!
‘संवेदन’चा हा कोर्स केवळ माहिती देणारा वर्ग नाही, तर तो तुमच्या परिवर्तनाचा प्रवास आहे. जर तुम्हाला वाटत असेल की तुमच्यामध्ये इतरांचे आयुष्य सावरण्याची क्षमता आहे, तर तिला शास्त्रशुद्ध जोड द्या.
लक्षात ठेवा, एक चांगला समुपदेशक केवळ समस्या सोडवत नाही, तर तो कोणाला तरी जगण्याची नवी उमेद देतो.
तुमची वाटचाल आता सुरू करा!
खालील बटणावर क्लिक करून आजच कोर्सच्या सविस्तर माहितीसाठी नोंदणी करा आणि ‘संवेदन’ कुटुंबाचा भाग बना.
येथे कोर्सला प्रवेश घ्या – Counseling Psychology Self Pace Course in Marathi